Ο Νάταν Σαράνσκι

Ηισραηλινή προπαγάνδα (הַסְבָּרָה - hasbara) σπάνια ήταν μια λειτουργία των ισραηλινών κυβερνήσεων, αλλά μια επιχείρηση ενώσεων που χρηματοδοτούνταν εν μέρει από αυτές. Αυτοί οι σύλλογοι, που έχουν τη δική τους ιδεολογία, δεν λογοδοτούν για τις πράξεις τους ενώπιον του ισραηλινού λαού, αλλά αποκλειστικά στους χορηγούς τους, μεταξύ των οποίων και οι κυβερνήσεις του Τελ Αβίβ. Η αυτοαποκαλούμενη «μεγαλύτερη δημοκρατία της Μέσης Ανατολής» χρηματοδοτεί έτσι βαθιά αντιδημοκρατικές επιχειρήσεις, αγνοώντας τους ίδιους τους πολίτες της.

Η χρόνια αστάθεια του Ισραήλ, από την ίδρυσή του, και η συνήθεια να διορίζονται οι κεντρικοί διευθυντές των υπουργείων με βάση πολιτικά κριτήρια και όχι αρμοδιότητας, έχουν θολώσει το μήνυμα του Ισραήλ. Πολλές ανταγωνιστικές εξουσίες διαβιβάζουν διαφορετικά μηνύματα [1]. Εν τέλει, δημιουργήθηκε μια αρχή για τη «Δημόσια Διπλωματία» (την προπαγάνδα) η οποία έχει γίνει η ίδια ιδιαίτερα μυστική.

Πριν από την ίδρυση του Ισραήλ, ο όρος hasbara σήμαινε, για τη διασπορά, το να εξηγείς μια θέση. Αλλά με το πέρασμα του χρόνου, έγινε συνώνυμος της «προπαγάνδας».

Το 1974, με το τέλος του πολέμου του Γιομ Κιπούρ, ο πρωθυπουργός Γιτζάκ Ραμπίν δημιούργησε ένα Υπουργείο Πληροφοριών που ανέθεσε στον στρατηγό Ααρόν Γιαρίβ [2]. Αλλά ο τελευταίος παραιτήθηκε επτά μήνες αργότερα και αφιερώθηκε στη δημιουργία ενός επιφανούς «think tank», του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών Jaffee (Τζάφ)ι. Χρειάστηκε να περιμένουμε μέχρι το 2006 για να δημιουργηθεί ξανά ένα «Υπουργείο Στρατηγικών Υποθέσεων και της hasbara» (σήμερα Υπουργείο Στρατηγικών Υποθέσεων και Δημόσιας Διπλωματίας· ένα υπουργείο που δεν διαθέτει ιστοσελίδα και δεν επικοινωνεί, αλλά που έγινε διάσημο το 2015 με την καμπάνια του κατά «των φαινομένων απαξίωσης και των μποϊκοταζ εναντίον του Ισραήλ», δηλαδή του κινήματος «Μποϊκοτάζ, Αποεπένδυσης και Κυρώσεων» (BDS). Αυτό το διακριτικό υπουργείο δημιούργησε τη δική του «ארגון לא ממשלתי המאורגן על ידי הממשלה» (Μη Κυβερνητική Οργάνωση που οργανώνεται από την κυβέρνηση) (sic), το Kela Shlomo (Η Σφεντόνα του Σολομώντα) (που μετονομάστηκε σε Concert, και έπειτα σε Voices of Israel) υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Γιόσι Κουπερβάσερ, των πρεσβευτών Ντορ Γκολντ και Ρον Πρόσορ και της ταξίαρχου Σίμα Βακνίν Γκιλ, πρώην διευθύντριας της στρατιωτικής λογοκρισίας. Διάφορες εταιρείες (Black Cube, Psy-Group και Cyber Shield [3]) κατασκόπευσαν ακτιβιστές του BDS για λογαριασμό του Kela Shlomo [4].

Τα τελευταία χρόνια, περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, δηλαδή τα τέσσερα πέμπτα του προϋπολογισμού του Υπουργείου Στρατηγικών Υποθέσεων και Δημόσιας Διπλωματίας, δόθηκαν στο «Ινστιτούτο Μελέτης του Παγκόσμιου Αντισημιτισμού και Πολιτικής» (Institute for the Study of Global Antisemitism and Policy - ISGAP). Ο Ρον Ντέρμερ, ο σημερινός υπουργός από το 2022, ήταν σύμβουλος του Νάταν Σαράνσκι και συγγραφέας του βιβλίου του, «The Case For Democracy: The Power of Freedom to Overcome Tyranny and Terror» (Υπόθεση υπέρ της Δημοκρατίας: Η Δύναμη της Ελευθερίας να Υπερνικά την Τυραννία και την Τρομοκρατία). Σ’ αυτόν ανατέθηκε, στα τέλη του 2023, από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ένα σχέδιο με στόχο την ελαχιστοποίηση του παλαιστινιακού πληθυσμού της Γάζας [5].

Συγκεκριμένα, ο Σαράνσκι είναι πρόεδρος του ISGAP. Είναι ένας Ουκρανός αναθεωρητικός σιωνιστής· ένας μαθητής του άλλου Ουκρανού, Βλαντίμιρ Ζαμπότσσκι. Έπαιξε κεντρικό ρόλο στην μάχη κατά της Ρωσίας στην εποχή της ΕΣΣΔ. Ήταν η κύρια αναφορά των Στραούσιστών του γερουσιαστή Χένρι Μ. Τζάκσον, μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρασημοφορήθηκε με το μετάλλιο του Κογκρέσου από τον Ρόναλντ Ρήγκαν, έγινε υπουργός του στρατηγού Αριέλ Σαρόν. Δημιούργησε, το 2001, το «One Jerusalem», τον σύλλογο που αγωνίζεται για την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας μόνο του «εβραϊκού κράτους» (και όχι του παλαιστινιακού κράτους). Σήμερα ηγείται του ISGAP και, ως τέτοιος, εποπτεύει τη σχεδόν ολότητα της hasbara.

Η hasbara έχει κερδίσει πολλές μάχες. Η πιο πρόσφατη για το ISGAP που είναι η εκστρατεία ακροάσεων πρυτάνεων πανεπιστημίων από το αμερικανικό Κογκρέσο, που οδήγησε σε πολλές παραιτήσεις και σε κυρώσεις εναντίον των φιλοπαλαιστινιακών συλλόγων.

Ωστόσο, δεν μπορεί παρά να εκπλαγεί κανείς από την αναποτελεσματικότητα των διεθνών εκστρατειών τους κατά του αντισημιτισμού. Ογδόντα χρόνια μετά την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ, όχι μόνο το πρόβλημα δεν έχει επιλυθεί, αλλά έχει επιδεινωθεί [6]. Εν τω μεταξύ, ο μαχισμός, η ομοφοβία και ο ρατσισμός έχουν υποχωρήσει σημαντικά. Αναγκαστικά πρέπει να σκεφτούμε ότι ο αντισημιτισμός είναι ένα μέσο πίεσης των ισραηλινών αρχών στον δικό τους πληθυσμό. Ας θυμηθούμε ότι οι αναθεωρητικοί σιωνιστές χρησιμοποίησαν τον αντισημιτισμό για να προωθήσουν το σκοπό τους στη διασπορά.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο γενικό προξενείο του Ισραήλ στη Νέα Υόρκη, ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, αποκάλυψε ότι η χώρα του επιθυμεί να ελέγχει τους κάτω των τριάντα πέντε ετών μέσω των κοινωνικών δικτύων [7].

Σύμφωνα με το YNetGlobal, ξεκίνησε μια εκστρατεία για να πάρει τον έλεγχο των κοινωνικών δικτύων και να επηρεάσει τους κάτω των 25 ετών, το «Σχέδιο 545» [8]. Ανατέθηκε στο Havas Media Network, την εταιρεία του Yannick Bolloré (γιου του Vincent Bolloré και συζύγου της Chloé Bouygues). Αυτή ανέθεσε στην Clock Tower X LLC ένα συμβόλαιο 6 εκατομμυρίων δολαρίων για «την παροχή υπηρεσιών στρατηγικής επικοινωνίας, σχεδιασμού και μέσων για την υποστήριξη της δέσμευσης του Havas από το Κράτος του Ισραήλ να αναπτύξει και να εκτελέσει μια εθνική καμπάνια στις Ηνωμένες Πολιτείες για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού». Η Clock Tower είναι η εταιρεία που δημιούργησε ο Μπραντ Πάρσκεϊλ αφού άφησε την ομάδα εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ.

Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε για το Ισραήλ στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 47% του πληθυσμού πιστεύει ότι οι ΙΔΑ (Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις) διαπράττουν γενοκτονία.

Η κύρια ιδέα της ισραηλινής κυβέρνησης είναι να επηρεάσει τις απαντήσεις των τεχνητών νοημοσυνών δημιουργώντας έναν μεγάλο αριθμό λογαριασμών στα κοινωνικά δίκτυα που θα τροφοδοτούν την αφήγηση από την οποία θα τρέφονται το ChatGPT και οι αντίπαλοί του.

Το «Σχέδιο 545» είναι η κωδική ονομασία αυτής της επιχείρησης, που χρηματοδοτείται, για το 2025, ύψους 545 εκατομμυρίων σέκελ, δηλαδή 145 εκατομμυρίων δολαρίων. Τέθηκε τέλος στη σύμβαση του Ισραήλ με την SKDKnickerbocker, την εταιρεία επικοινωνίας που συνδέεται με το Δημοκρατικό Κόμμα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Σύμφωνα με το Responsible Statecraft, το δίκτυο influencers στο οποίο αναφέρθηκε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, κατά την εμφάνισή του στο γενικό προξενείο του Ισραήλ στη Νέα Υόρκη, πιστεύεται ότι διαμορφώθηκε από την Bridges Partners, την εταιρεία των Yair Levi και Uri Steinberg. Η καμπάνια, με τίτλο «Εστέρ Project», έχει ήδη κοστίσει 900.000 δολάρια. 14 έως 18 influencers υποτίθεται ότι δημοσίευσαν 75 έως 90 αναρτήσεις σε αυτήν την περίοδο. Τα έξοδα πληρώνονται από το ισραηλινό Υπουργείο Εξωτερικών.

Τρεις από τους influencers έχουν αναγνωριστεί. Πρόκειται για:
• τη Lizzy Savetsky, μια εξέχουσα διαδικτυακή υπέρμαχο του Ισραήλ από την αρχή του πολέμου·
• τον επιχειρηματία Ari Ackerman, εγγονό του ισραηλινο-αμερικανού μαγκάτα Meshulam Riklis·
• και τον ψηφιακό δημιουργό Zach Sage Fox.

Ο Uri Steinberg, από την πλευρά του, είναι πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ισραηλινού Υπουργείου Τουρισμού. Εργάζεται στο «Ινστιτούτο Μελέτης του Παγκόσμιου Αντισημιτισμού και Πολιτικής» (ISGAP) του Νάταν Σαράνσκι.

Ένα φορολογικό έγγραφο επιτρέπει την εκτίμηση των γενικών εξόδων της Bridge Partners [9].

Η δημοσιογράφος Candace Owens — που μετέδωσε τις αποκαλύψεις του Xavier Poussard για την πραγματική ταυτότητα της Μπριζίτ Μακρόν — δημοσίευσε στιγμιότυπα οθόνης του Charlie Kirk που επιβεβαιώνουν ότι η χρηματοδότησή του είχε διακοπεί και ότι απειλήθηκε δύο ημέρες πριν δολοφονηθεί [10]. Ωστόσο, ο Charlie Kirk μόλις είχε πάρει θέση κατά των σφαγών στη Γάζα.

Κατά την εμφάνισή του στη Νέα Υόρκη, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε δηλώσει: «Η πιο σημαντική αγορά που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι (...) το TikTok. Νούμερο ένα. Και ελπίζω να περάσει γιατί μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες. Και το άλλο; Το X. Πρέπει να μιλήσουμε στον Έλον [Μασκ]. Δεν είναι εχθρός, είναι φίλος. Πρέπει να του μιλήσουμε. Τώρα, αν μπορέσουμε να πάρουμε αυτά τα δύο πράγματα, θα πάρουμε πολλά. Πρέπει να πολεμήσουμε στον αγώνα, να δώσουμε κατευθυντήριες γραμμές στον εβραϊκό λαό και να δώσουμε κατευθυντήριες γραμμές στους μη εβραίους φίλους μας».

Η δισεκατομμυριούχος Safra Catz έγινε αντιπρόεδρος της Oracle, της εταιρείας του Larry Ellison, όταν αγόρασε το 45% του κοινωνικού δικτύου TikTok, στις 25 Σεπτεμβρίου. Σε αυτή την ευκαιρία, δήλωσε: «Πρέπει να ενσωματώσουμε την αγάπη και τον σεβασμό για το Ισραήλ στην αμερικανική κουλτούρα». Η Oracle θα αποθηκεύσει τα δεδομένα των χρηστών του TikTok από τις Ηνωμένες Πολιτείες στους υπολογιστές cloud της.

Ταυτόχρονα, το ισραηλινό Υπουργείο Εξωτερικών μόλις δημιούργησε την εταιρεία Show Faith by Work την οποία κατέγραψε ως πράκτορα ξένης επιρροής στις Ηνωμένες Πολιτείες [11]. Πρόκειται αυτή τη φορά για τη διάδοση της επίσημης εκδοχής της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου και μηνυμάτων κατά της ύπαρξης ενός παλαιστινιακού κράτους σε όλους τους αμερικανούς χριστιανούς σιωνιστές. Έχει προβλεφθεί προϋπολογισμός 3,2 εκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένης της ενοικίασης ενός τροχόσπιτου που θα επιτρέψει την προβολή προπαγανδιστικών ταινιών κατά τη διάρκεια χριστιανικών συγκεντρώσεων.

Τιερί Μεϊσάν
Μετάφραση
Κριστιάν Άκκυριά

[1] «Public diplomacy in army boots: the chronic failure of Israel’s Hasbara», Gal Hadari & Asaf Turgeman, Hasbara, Israel Affairs, 24:3, 482-499 (2018), DOI : 10.1080/13537121.2018.1455374.

[2] Israel’s Public Diplomacy. The Problems of Hasbara, 1966–1975, Jonathan Cumming, Rowman & Littelfield (2016).

[4] «BDS is a dirty business. Those who battle it on Israel’s behalf must stay clean», David Horovitz, The Times of Israel, June 17, 2018.

[5] «Netanyahu’s Goal for Gaza: “Thin” Population “to a Minimum”», Ryan Grim, The Intercept, December 3, 2023.

[6] Acting Propaganda: Viewpoints from Israel, Ron Schleifer & Jessica Snapper, Sussex Aacademic Press (2015).

[7] « @MiddleEastEye », X, September 27, 2025.

[8] «Report: Israel to spend over half a billion shekels turning ChatGPT into public diplomacy tool», Daniel Edelson & Raphael Kahan, YNetGlobal, October 6, 2025.

[9] «NSD/FARA Registration Unit», September 26, 2025.

[10] «Turning Point USA responds: Yes, The Text Messages Are Real» Candace Owens Ep 249, YouTube, October 7, 2025.

[11] «Israel wants to hire Chris Pratt and Steph Curr», Nick Cleveland-Stout, Responsible Statecraft, October 07, 2025.