Μήπως είναι το ουκρανικό σιτάρι αμερικανικό;
Από τότε που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος για την πώληση γεωργικής γης πριν από ακριβώς ένα χρόνο, τρεις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες των ΗΠΑ έχουν αποκτήσει σχεδόν το ένα τρίτο της καλλιεργήσιμης γης της Ουκρανίας. Σύμφωνα με την «Αυστραλιανή Εθνική Επιθεώρηση» (Australian national review), οι Αμερικανοί κατέχουν τώρα 17 εκατομμύρια από τα 62 εκατομμύρια εκτάρια της Ουκρανίας (συνολική έκταση της χώρας). Επομένως, το 28% της Ουκρανίας θα ήταν αμερικάνικο!
Οι αγοραστές, οι ιδιοκτήτες είναι γνωστές αμερικανικές εταιρείες αφού είναι η Cargill, η Dupont και η Monsanto. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό, ωστόσο, είναι ότι πίσω από αυτά τα διάσημα εμπορικά σήματα βιτρίνας εμφανίζονται επενδυτικά κεφάλαια – κάπως σκοτεινές χρηματοοικονομικές δομές, χαρακτηριστικές της «νέας εποχής». Αυτά, αρκετά σκοτεινά αλλά ισχυρά, έχουν κεφάλαιο τρισεκατομμύριων δολάριων. Μεταξύ αυτών που δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία είναι οι Vanguard, Blackstone και Blackrock, των οποίων τα κεφάλαια είναι δέκα, έξι και 0,9 τρισεκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα.
Για να δώσει το μέτρο της κατάστασης των πραγμάτων, η αυστραλιανή επιθεώρηση αναφέρει το παράδειγμα της Ιταλίας όπου η αρόσιμη γη αντιπροσωπεύει 16,7 εκατομμύρια εκτάρια. Έτσι, η κυβέρνηση των μαριονετών του Κιέβου επέτρεψαν σε τρεις αμερικανικές εταιρείες να κατέχουν πλέον περισσότερη καλλιεργήσιμη γη στην Ουκρανία από το ό, τι στην Ιταλία, μέλος της G7.
Έτσι, όταν μιλάμε για ουκρανικό σιτάρι και την εξαγωγή του, τίθεται το ερώτημα για τι ακριβώς μιλάμε; Γιατί παραλείπουμε συστηματικά να αναφέρουμε τους αμερικανικούς επενδυτικούς οργανισμούς, οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί ενδιαφερόμενοι στην υπόθεση και, γιατί όχι, οι κύριοι δικαιούχοι;
Αλλά, εκτός από αυτή την επίπεδη οικονομική αμφισβήτηση με την πρώτη ματιά, τίθεται το ερώτημα πώς και γιατί η Ουκρανία έφτασε εδώ;
Όταν η χώρα ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, η γη ανήκε στο κράτος μέσω των κολχόζ. Μετά την εξαφάνιση της Σοβιετικής Ένωσης, οι αγρότες, υπάλληλοι των κολχόζ, έλαβαν υπό το καθεστώς της αγρομίσθωσης τις κρατικές εκτάσεις που καλλιεργούσαν μέχρι τότε. Στη συνέχεια, το καθεστώς αυτών των εκτάσεων μετατράπηκε , μετά από μακροχρόνιες διοικητικές διαδικασίες, σε πλήρη ιδιοκτησία εκείνων που κάποτε τις καλλιεργούσαν, των πρώην κολχόζιων. Ακολούθησε μια σύντομη περίοδος κατά την οποία επιτρεπόταν η συναλλαγή, δηλαδή η αγοραπωλησία οικοπέδων. Αλλά, τελικά, ήδη από το 2001, αποφασίστηκε ένα μορατόριουμ που τερμάτισε όλες τις συναλλαγές. Αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε λίγο πολύ για τα επόμενα είκοσι χρόνια, μέχρι το 2021.
Ως αποτέλεσμα, καθώς δεν μπορούσαν ούτε να πουλήσουν ούτε να αγοράσουν τη γη, πολλοί πρώην κολχόζιοι, οι οποίοι έγιναν ιδιοκτήτες μετά την εξαφάνιση της Σοβιετικής Ένωσης, βρέθηκαν αντιμέτωποι με την επιλογή είτε να συνεχίσουν να εργάζονται τη γη όπως πριν, είτε, κάτι που τους ήταν τελείως νέο, να την νοικιάσουν στην τιμή των 150 δολαρίων ανά εκτάριο ετησίως σε "φορείς εκμετάλλευσης", που εμφανίστηκαν από το πουθενά μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι, στη σκιά του μορατόριουμ, ορισμένοι «χειριστές» έγιναν αυθεντικά λατιφούντια, χειρότεροι ακόμα από τις αγροτικές μονοπωλιακές εγχειρήσεις. Έτσι, αν η γη συνέχιζε να ανήκει, τουλάχιστον τυπικά, στους πρώην κολχόζιους, στην πραγματικότητα ήταν στα χέρια ιδιωτικών «φορέων», σημαντικών γραναζιών, αν όχι απαραίτητων, δεδομένης της δημογραφικής σημασίας της ουκρανικής αγροτιάς – που αντιπροσωπεύει περίπου το 30% του πληθυσμού της χώρας – του ολιγαρχικού συστήματος στην ηγεσία της Ουκρανίας.
Ωστόσο, το ζήτημα της ιδιοκτησίας της γεωργικής γης στην Ουκρανία παρέμεινε σε εκρεμότητα, ένα σημαντικό, κεντρικό πολιτικό ζήτημα που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε σλαβική χώρα όπως η Ουκρανία. Η ποιότητα της ουκρανικής "μαύρης γης" (Chernozem), μεταξύ των καλύτερων καλλιεργήσιμων γαιών στον κόσμο, πρόσθεσε σε αυτό το παραδοσιακό ζήτημα, ειδικά καθώς η ουκρανική γεωργική παραγωγή συμμετείχε όλο και περισσότερο στο διεθνές εμπόριο. Ως αποτέλεσμα, η συζήτηση εμπλουτίστηκε ως προς το εαν, εκτός από την κατάργηση του μορατόριουμ στις συναλλαγές γεωργικής γης, θα έπρεπε να δοθεί στους ξένους υπηκόους η ευκαιρία να αγοράσουν γη στην Ουκρανία. Λίγο αργότερα, σταδιακά η ιδέα επιβλήθηκε με το όλο και πιο αποτελεσματικό άνοιγμα της χώρας.
Ο Βόλοντιμιρ Ζελένσκι, ενήμερος για το θέμα, πρότεινε να υποβληθεί το ερώτημα στη χώρα με δημοψήφισμα. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων των αγροτών διακήρυξε δυνατά και ξεκάθαρα ότι «η γη ανήκει στους Ουκρανούς» ενώ στιγμάτισε «τους Κινέζους και τους Άραβες» που ετοιμάζονταν, σύμφωνα με τον ίδιο, «να πάρουν τη γη μας με βαγόνια».
Η συζήτηση μαινόταν και ο Ζελένσκι, ως επιδέξιος μπατελεέρ, ήξερε πώς να χρησιμοποιήσει το λαϊκό συναίσθημα για να του δώσει έναν εθνικιστικό, σοβινιστικό, ακόμη και ξενοφοβικό προσανατολισμό.
Παρά τη συντριπτική αντίθεση για την κατάργηση του μορατόριουμ για τη πώληση γεωργικής γης, η «δικαιολογία» επέμενε. Αυτό έπρεπε να γίνει, ειπώθηκε, διότι έχει περάσει πολύς καιρός από την έγκριση αυτού του μέτρου χωρίς το ουκρανικό κοινοβούλιο, η vrhovna Rada, να έχει θέσει σε εφαρμογή έναν επαρκώς διαφανή μηχανισμό για την οργάνωση της αγοραπωλησίας γης, όπως προβλέπεται στον νόμο του 2001.
Από αυτή την άποψη, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι την ίδια στιγμή οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το 81% των ερωτηθέντων ήταν κατά της πώλησης γης σε αλλοδαπούς και ότι μόνο το 13% υποστήριξε την προσέγγιση που υποστήριζε η κυβέρνηση. Επιπλέον, τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι μια τόσο σημαντική απόφαση θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαβούλευσης για δημοψήφισμα, ενώ περισσότεροι από τους μισούς (58%) πιστεύουν ότι η γεωργική γη πρέπει να παραμείνει ιδιοκτησία του κράτους, ακολουθώντας το παράδειγμα του Καναδά και του Ισραήλ (σημαντικές αναφορές για την ουκρανική κοινή γνώμη).
Εντέλει, ήταν η έκθεση του Απριλίου 2021 του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του μεγαλύτερου πιστωτή της Ουκρανίας, που κέρδισε την απόφαση θέτοντας την κατάργηση του μορατόριουμ ως εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για τη χορήγηση ενός νέου πακέτου πιστώσεων στην Ουκρανία. Και η ουκρανική κυβέρνηση να συμμορφωθεί, παρά τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης της. Από κει και πέρα οι «χειριστές» είχαν το ελεύθερο να μεταβιβάσουν τη γη που είχαν υπό διαχείριση σε «ξένους επενδυτές», ultima ratio του ουκρανικού οικονομικού συστήματος. Προηγουμένως, έπρεπε να τα αποκτήσουν, όπως τους επέτρεπε πλέον ο νόμος, από τους «μικρούς ιδιοκτήτες» πρώην κολχόζιους. Η επιχείρηση, κλασική στο είδος της, καλά διεξαγόμενη, όπως αποδεικνύεται από τον ελάχιστο χρονικό διάστημα μεταξύ της έγκρισης του νόμου από τη vrhovna Rada και της εφαρμογής του – δηλαδή της εξαγοράς από τις αμερικανικές εταιρείες – προφανώς έφερε πολλά κέρδη σε ορισμένες συμμορίες κοντά στην εξουσία του Κιέβου.
Έτσι, μετά την ίδρυση περίπου τριάντα αμερικανικών βιολογικών εργαστηρίων σε όλη την επικράτειά της, η Ουκρανία πρόσθεσε, μέσω της μαζικής πώλησης της γεωργικής της γης σε διεθνικές εταιρείες υπό την εποπτεία αμερικανικών επενδυτικών ταμείων, μια πρόσθετη διάσταση στην ατλαντική της ευθυγράμμιση. Εάν τα βιολογικά εργαστήρια δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει τα μυστικά τους, από την άλλη πλευρά όσον αφορά τη γεωργική γη τα πράγματα φαίνονται πιο απλά να διευκρινιστούν απαντώντας στο ερώτημα: μήπως είναι το σιτάρι που εξάγεται από την Ουκρανία αμερικανικό;
Υ.Γ. Στοιχηματίζουμε ότι οι επιθεωρητές που θα εξετάσουν το λιβεριανό πλοίο που μετέφερε το πρώτο φορτίο ουκρανικού σιταριού στα ανοικτά του λιμανιού της Κωνσταντινούπολης σήμερα (3 Αυγούστου το πρωί από τις 10 π.μ. GMT) θα έχουν την ευκαιρία να απαντήσουν στο ερώτημα. Έχοντας στα χέρια τους τα τιμολόγια, αποδείξεις και τα κανονιστικά έγγραφα, θα γνωρίζουν ipso facto τον ιδιοκτήτη των ουκρανικών δημητριακών.
πηγή: Librairie Tropiques
Le blé ukrainien est-il américain ? (reseauinternational.net)
