Ο Abu Mohammed al-Joulani, πρώην νούμερο 2 του Daesh, τώρα νέος κυρίαρχος της Δαμασκού, δίνει συνέντευξη Τύπου στο μεγάλο τζαμί των Ομεϋαδών.

Σε 11 ημέρες, η Αραβική Δημοκρατία της Συρίας, η οποία είχε αντισταθεί γενναία από το 2011 στις επιθέσεις των τζιχαντιστών που υποστηρίζονταν από τον μεγαλύτερο συνασπισμό στην ιστορία, ανατράπηκε. Τι έγινε λοιπόν;

Καταρχάς, από τις 15 Οκτωβρίου 2017, οι Ηνωμένες Πολιτείες οργάνωσαν μια πολιορκία της Συρίας, τόσο απαγορεύοντας κάθε εμπόριο μαζί της όσο και απαγορεύοντας στα Ηνωμένα Έθνη να συμμετάσχουν στην ανοικοδόμησή της [1]. Αυτή η στρατηγική επεκτάθηκε το 2020 στον Λίβανο με τον νόμο Caesar Act [2]. Εμείς ως μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετείχαμε όλοι σε αυτό το έγκλημα. Η πλειοψηφία των Σύρων τρεφόταν ανεπαρκώς. Η λίρα είχε καταρρεύσει: ό,τι άξιζε 1 λίρα πριν τον πόλεμο, το 2011, άξιζε χθες 50.000 κατά την πτώση της Δαμασκού (η λίρα ανατιμήθηκε τρεις μέρες μετά χάρη σε αποστολή χρημάτων από το Κατάρ). Οι ίδιες αιτίες έχοντας πάντα τα ίδια αποτελέσματα, η Συρία ηττήθηκε όπως το Ιράκ πριν από αυτήν, όταν η υπουργός Εξωτερικών Madeleine Albright συνεχάρη τον εαυτό της που προκάλεσε τον θάνατο μισού εκατομμυρίου Ιρακινών παιδιών από ασθένειες και υποσιτισμό.

Από την άλλη, αν ήταν οι τζιχαντιστές της Hayat Tahrir al-Sham (HTC) που κατέλαβαν τη Δαμασκό, δεν ήταν αυτοί που κέρδισαν στρατιωτικά. Στις 27 Νοεμβρίου, η HTC, οπλισμένη από το Κατάρ και υπό την επίβλεψη του τουρκικού στρατού, μεταμφιεσμένη ως « Συριακός Εθνικός Στρατός » (SNA), πήρε τον έλεγχο του αυτοκινητόδρομου Μ4 που χρησίμευε ως γραμμή κατάπαυσης του πυρός. Επιπλέον, η HTC και η Τουρκία διέθεταν πολύ αποτελεσματικά drones που λειτουργούσαν από Ουκρανούς συμβούλους. Τελικά, η HTC πήρε μαζί της την αποικία των Ουιγούρων του Ισλαμικού Κόμματος του Τουρκεστάν (TIP) που είχε εδραιωθεί στο al-Zanbaki για 8 χρόνια [3]. Ως εκ τούτου, τα θέατρα επιχείρησης του Ισραήλ, της Ρωσίας και της Κίνας συγχωνεύθηκαν.

Στη συνέχεια, αυτές οι δυνάμεις επιτέθηκαν στο Χαλέπι, το οποίο μέχρι τότε αμυνόταν από τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν. Οι τελευταίοι αποσύρθηκαν χωρίς λέξη, αφήνοντας μια μικρή φρουρά του αραβικού συριακού στρατού να υπερασπιστεί την πόλη. Αντιμέτωπη με τη δυσαναλογία των δυνάμεων, η συριακή κυβέρνηση διέταξε τα στρατεύματά της να υποχωρήσουν στη Χάμα, κάτι που έκαναν στις 29 Νοεμβρίου, μετά από μια σύντομη μάχη.

Στις 30 Νοεμβρίου, ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ επισκέφθηκε τη Ρωσία. Όχι για να παρακολουθήσει τις εξετάσεις που έδινε ο γιος του Χαφέζ στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας όπου συνεχίζει τις σπουδές του, αλλά για να καλέσει σε βοήθεια. Οι ρωσικές δυνάμεις στη Συρία δεν μπορούσαν παρά μόνο να βομβαρδίσουν τις νηοπομπές τζιχαντιστών επειδή είναι μόνο αεροπορικές. Προσπάθησαν λοιπόν να κλείσουν τον δρόμο της HTC και της Τουρκίας. Δεν μπορούσαν να επέμβουν στο έδαφος εναντίον τους. Το Χαλέπι ήταν χαμένο για τα καλά και πραγματικά. Επιπλέον, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζίπ Ταγίπ Ερντογάν, ακολουθώντας την παράδοση της χώρας του [4], δεν αναγνώρισε ποτέ την απώλεια των οθωμανικών εδαφών της Ελλάδας (Θεσσαλονίκη), της νήσου Κύπρου, της Συρίας (Χαλέπι) και του Ιράκ (Μοσούλη). .

Οι αδρανείς πυρήνες των τζιχαντιστών, έχοντας ενεργοποιηθεί εκ νέου από την Τουρκία, ο συριακός αραβικός στρατός, ήδη εξαντλημένος, έπρεπε να πολεμήσει σε όλα τα μέτωπα ταυτόχρονα. Αυτό προσπάθησε να κάνει, μάταια, ο στρατηγός Maher el-Assad (αδερφός του προέδρου).

Ο Αλί Λαριτζάνι, ειδικός απεσταλμένος του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, επισκέφθηκε τη Δαμασκό για να εξηγήσει την απόσυρση των Φρουρών της Επανάστασης από το Χαλέπι και να θέσει όρους για στρατιωτική βοήθεια από την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν· απίθανες πολιτιστικές συνθήκες για ένα κοσμικό κράτος.
Σε τηλεφωνική συνέντευξη με τον Ιρανό ομόλογό του, Massoud Pezeshkian, ο πρόεδρος Bashar al-Assad δήλωσε ότι η «τρομοκρατική κλιμάκωση» είχε στόχο «να προσπαθήσει να τεμαχίσει την περιοχή, να θρυμματίζει τα κράτη της και να σχεδιάσει εκ νέου τον περιφερειακό χάρτη σύμφωνα με τα συμφέροντα και τους στόχους των ΗΠΑ και της Δύσης». Ωστόσο, το επίσημο δελτίο τύπου δεν αντικατοπτρίζει το κλίμα της συνομιλίας. Ο Σύρος πρόεδρος ήθελε να μάθει ποιος διέταξε τους Φρουρούς της Επανάστασης να εγκαταλείψουν το Χαλέπι. Δεν πήρε απάντηση. Τότε προειδοποίησε τον πρόεδρο Pezeskhian για τις συνέπειες για το Ιράν από την πτώση της Συρίας. Δεν έγινε τίποτα. Η Τεχεράνη εξακολουθούσε να απαιτεί να της παραδοθούν τα κλειδιά της Συρίας για να την υπερασπίζεται.

Στις 2 Δεκεμβρίου, ο στρατηγός Jasper Jeffers III, αρχηγός των Ειδικών Δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών (UsSoCom), έφτασε στη Βηρυτό. Επισήμως, ήρθα να παρακολουθήσει την εφαρμογή της προφορικής εκεχειρίας Ισραήλ-Λιβάνου. Δεδομένων των καθηκόντων του, είναι προφανές ότι αυτό ήταν μόνο μέρος της αποστολής του. Θα επίβλεπε την κατάληψη της Δαμασκού από την Τουρκία πίσω από την HTC.

Στις 5 Δεκεμβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέλαβαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τις κατηγορίες τους κατά του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ για χρήση χημικών όπλων για την καταστολή του ίδιου του λαού του. Αυτές οι κατηγορίες δεν λαμβάνουν υπόψη τις πολλές αντιρρήσεις, μαρτυρίες και έρευνες που έχουν δείξει ότι δεν είναι τίποτα άλλο παρά πολεμική προπαγάνδα. Τα χημικά όπλα είναι το πρώτο επιχείρημα της γιγαντιαίας μηχανής πειθούς των Αγγλοσάξωνων. Είναι αυτά που επέτρεψαν στον νούμερο 2 των Ηνωμένων Εθνών, Τζέφρι Φέλτμαν, να απαγορεύει την ανοικοδόμηση της Συρίας. Είναι αυτά που κατέστησαν δυνατό να πείσουν τη δυτική κοινή γνώμη ότι «ο Μπασάρ είναι ο δήμιος της Δαμασκού» και να τον κατηγορούν για όλους τους θανάτους στον πόλεμο που οι ίδιοι ξεκίνησαν κατά της χώρας του.

Ταυτόχρονα, το Πεντάγωνο λέει στην HTC και τον τουρκικό στρατό ότι μπορούν να συνεχίσουν την προέλασή τους, να καταλάβουν τη Δαμασκό και να ανατρέψουν την Αραβική Δημοκρατία της Συρίας.

Στις 6 και 7 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Κατάρ το φόρουμ της Ντόχα. Πολλές προσωπικότητες από τη Μέση Ανατολή συμμετείχαν στο πλευρό του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ. Στο περιθώριο του Φόρουμ, δόθηκε εγγύηση στη Ρωσία, η οποία εκπροσωπούσε τον πρόεδρο al-Assad, ότι οι στρατιώτες του Αραβικού Συριακού Στρατού δεν θα καταδιωχθούν και ότι οι στρατιωτικές βάσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν θα δεχτούν επίθεση. Μια άλλη εγγύηση δόθηκε στο Ιράν ότι τα σιιτικά ιερά δεν θα καταστραφούν, αλλά φαίνεται ότι η Τεχεράνη ήταν ήδη πεπεισμένη γι’ αυτό.

Σύμφωνα με τον Χακάν Φιντάν, Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο Τζο Μπάιντεν θεωρούσαν ότι η επιχείρηση έπρεπε να σταματήσει σε αυτό το σημείο. Το Πεντάγωνο αποφάσισε, με το Ηνωμένο Βασίλειο, να συνεχίσει μέχρι την ανατροπή της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας [5].

Στη Νέα Υόρκη, το Συμβούλιο Ασφαλείας εγκρίνει ομόφωνα το ψήφισμα 2761 [6]. Επιτρέπει ουσιαστικά να αγνοούνται οι κυρώσεις κατά των τζιχαντιστών κατά τη διάρκεια ανθρωπιστικών επιχειρήσεων.

Τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία ποτέ δεν επέτρεπαν την διάσωση πληθυσμών που συντρίφτηκαν κάτω από τον ζυγό του Daesh, επέτρεψαν ξαφνικά το εμπόριο με την Συρία της HTC.
Αυτή η αλλαγή από το Συμβούλιο Ασφαλείας αντιστοιχεί στις οδηγίες του συμβούλου των Ηνωμένων Εθνών Noah Bonsey, όπως τις είχε ήδη διατυπώσει τον Φεβρουάριο του 2021 όταν εργαζόταν για τον Τζορτζ Σόρος [7].

Ο Abu Mohammed al-Jolani, ηγέτης της HTC, δίνει συνέντευξη στην Jomana Karadsheh για το CNN. Τον αξιοποιεί και τον ενθαρρύνει ενώ ο ιστότοπος Rewards for Justice του State Department προσφέρει ακόμη σήμερα 10 εκατομμύρια δολάρια για οποιαδήποτε πληροφορία που να οδηγεί στη σύλληψη του ηγέτη των τζιχαντιστών [8].






Στις 7 Δεκεμβρίου, η HTC και η Τουρκία καταλαμβάνουν τη φυλακή Saïdnaya. Αυτό ήταν ένα σημαντικό ζήτημα για την πολεμική προπαγάνδα η οποία την ονόμασε «το ανθρώπινο σφαγείο». Υποστηρίζεται ότι χιλιάδες άνθρωποι βασανίστηκαν, εκτελέστηκαν εκεί και τα σώματά τους κάηκαν σε κρεματόριο. Για τρεις ημέρες, τα Λευκά Κράνη, μια ΜΚΟ που ταυτόχρονα έσωσε ζωές και συμμετείχε σε σφαγές, έψαχναν τη φυλακή και τα περίχωρά της αναζητώντας μυστικούς υπόγειους χώρους, δωμάτια βασανιστηρίων και ένα κρεματόριο. Μάταια! Δεν βρήκαν καμία απόδειξη για τα εγκλήματα που καταγγέλλονται. Τελικά, η δημοσιογράφος Clarissa Ward σκηνοθέτησε για το CNN την απελευθέρωση ενός κρατούμενου που δεν είχε δει το φως της ημέρας για τρεις μήνες, αλλά ήταν καθαρός, καλοντυμένος και είχε περιποιημένα νύχια [9].

Οι κατηγορίες για βασανιστήρια και συνοπτικές εκτελέσεις γίνονται ακόμη πιο δύσκολες να υποφερθούν από τη στιγμή που ο Μπασάρ αλ Άσαντ έδωσε το 2011 οδηγίες που απαγορεύουν κάθε μορφή βασανιστηρίου και δημιούργησε ένα Υπουργείο Εθνικής Συμφιλίωσης υπεύθυνο για την επανένταξη των Σύρων που είχαν ενταχθεί στους τζιχαντιστές και τέλος, ότι εφάρμοσε γενικές αμνηστίες γύρω από σαράντα φορές.

Στις 8 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ διέταξε τους άνδρες του να καταθέσουν τα όπλα. Η Δαμασκός πέφτει χωρίς κανένα πυροβολισμό. Οι τζιχαντιστές ανοίγουν αμέσως πανό τυπωμένα εκ των προτέρων και κολλούν το σύμβολο του νέου καθεστώτος στις στολές τους. Ο πρώην μαχητής της Αλ Κάιντα, τότε νούμερο 2 του Daesh, Abou Mohammed al-Jolani, του οποίου το πραγματικό όνομα είναι Ahmad el-Shara, αναλαμβάνει την εξουσία. Εκφωνεί μια ομιλία στο Μεγάλο Τζαμί των Ομεϋαδών, με πρότυπο αυτή του χαλίφη του Daesh, Abu Bakr al-Baghdadi, στο Μεγάλο Τζαμί Al-Nouri στη Μοσούλη, το 2019.

Η HTC αντιμετωπίζει πλέον τους Χριστιανούς ως μουσταμίν (ισλαμική ταξινόμηση για μη μουσουλμάνους αλλοδαπούς που διαμένουν σε περιορισμένη βάση σε μουσουλμανική επικράτεια), απαλλάσσοντάς τους από το σύμφωνο dhimmi (σειρά δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που εφαρμόζονται για μη μουσουλμάνους) και την πληρωμή του φόρου djizia. Τον Σεπτέμβριο του 2022, για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία, μια τελετή προς τιμήν της Αγίας Άννας μπορούσε να πραγματοποιηθεί στην αρμενική εκκλησία al-Yacoubiyah, στην ύπαιθρο του Jisr al-Shugur, δυτικά του Ίντλιμπ.

3.000 στρατιώτες του συριακού αραβικού στρατού εξορίζονται στο Ιράκ. Αφοπλίζονται και στεγάζονται σε σκηνές στον συνοριακό σταθμό Al-Qaim και στη συνέχεια μεταφέρονται σε μια στρατιωτική βάση στη Rutba. Η Βαγδάτη ανακοινώνει ότι προσπαθεί να λάβει εγγυήσεις ώστε να μπορέσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους [10].

Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) ξεκινούν επιχείρηση για την καταστροφή του εξοπλισμού και των οχυρώσεων του Συριακού Αραβικού Στρατού. Σε τέσσερις ημέρες, 480 βομβαρδισμοί βύθισαν τον στόλο και έκαψαν τα οπλοστάσια και τις αποθήκες. Ταυτόχρονα, ομάδες εδάφους δολοφονούν κορυφαίους επιστήμονες της χώρας.
Αφού έδειξαν στους δημοσιογράφους τις κενές συριακές οχυρώσεις κατά μήκος της ακτής, ο Μπένι Κάτα, ένας τοπικός στρατιωτικός διοικητής, είπε στους καλεσμένους του: «Είναι σαφές ότι θα είμαστε εδώ για αρκετό χρόνο. Είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό. »
Ήδη οι IDF εισβάλλουν λίγο πιο πέρα στη Συρία, πέρα από τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός στο Γκολάν το οποίο κατέχουν. Ανακοινώνουν τη δημιουργία μιας νέας ουδέτερης ζώνης στο συριακό έδαφος, για την προστασία της σημερινής ουδέτερης ζώνης, εν ολίγοις για την προσάρτησή της. Επιπλέον προσαρτούν το όρος Έρμων για να μπορούν να παρακολουθούν ολόκληρη την περιοχή.

Στις 9 Δεκεμβρίου, ο στρατηγός Michael Kurilla, Γενικός Διοικητής των Δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή (CentCom) ταξίδεψε στο Αμμάν για να συναντηθεί με τον στρατηγό Yousef Al-H’naity, πρόεδρο του Μικτού Επιτελείου της Ιορδανίας. Επιβεβαιώνει τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών να υποστηρίζουν την Ιορδανία εάν προκύψουν απειλές από τη Συρία κατά την τρέχουσα μεταβατική περίοδο.

Στις 10 Δεκεμβρίου, ο στρατηγός Michael Kurilla επισκέφθηκε τα στρατεύματά του και εκείνα των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (Κούρδοι μισθοφόροι) σε μερικές βάσεις στη Συρία. Αναπτύσσει ένα σχέδιο ώστε το Daesh να μην εγκαταλείψει τη ζώνη που του έχει ορίσει το Πεντάγωνο και να μην παρεμβαίνει στην αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό. Αμέσως, έντονοι βομβαρδισμοί εμποδίζουν το Daesh να πλησιάσει.

Η HTS διορίζει πρωθυπουργό του νέου καθεστώτος τον πρώην τζιχαντιστή «κυβερνήτη» της Ιντλίμπ, Μοχάμεντ αλ Μπασίρ. Είναι μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που χορηγείται από τη βρετανική MI6. Η Γαλλία, η οποία είχε διαπραγματευτεί με τον ειδικό απεσταλμένο της, Jean-Yves Le Drian, τον διορισμό του Riad Hijab (πρώην γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου το 2012), συνειδητοποιεί ότι εξαπατήθηκε.
Το ίδιο βράδυ, δεν υπήρχε πλέον θέμα να γίνει ο Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν πρωθυπουργός στη Γαλλία. Αντίθετα, το Ελυζέ κάλεσε τον εισαγγελέα της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας του Παρισιού στο δελτίο ενημέρωσης της France2. Ο τελευταίος θέτει τέλος στις επευφημίες της νέας εξουσίας στη Δαμασκό και θρηνολογεί για το γεγονός ότι η HTC εμπλέκεται στη δολοφονία του Γάλλου καθηγητή Samuel Patty (2020) και στη σφαγή της Νίκαιας (86 θάνατοι, το 2016). Ο γαλλικός Τύπος κάνει τότε στροφή εκατό ογδόντα μοιρών και άρχισε να αμφισβητεί τη νέα εξουσία που ο διεθνής Τύπος συνεχίζει να παρουσιάζει ως αξιοσέβαστη.

Στις 11 Δεκεμβρίου, οι κύριες παλαιστινιακές φατρίες που ήταν παρούσες στη Συρία (Παλαιστινιακό Απελευθερωτικό Μέτωπο, Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, Κίνημα Ισλαμικής Τζιχάντ, Παλαιστινιακό Μέτωπο Λαϊκού Αγώνα, Γενική Διοίκηση) συναντήθηκαν στο Γιαρμούκ (Δαμασκό) παρουσία εκπροσώπων της HTC (Τμήματος Στρατιωτικών Επιχειρήσεων). Η Φατάχ και η Χαμάς δεν συμμετείχαν στη συνάντηση. Τους ζητήθηκε να συνάψουν ειρήνη με τον Ισραηλινό σύμμαχο. Αποφασίστηκε ότι καμία παράταξη δεν θα έχει προνομιακό καθεστώς και ότι όλες θα αντιμετωπίζονται πανομοιότυπα. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να καταθέσει τα όπλα.

Ο στρατηγός Michael Kurilla επισκέπτεται τον Λίβανο και το Ισραήλ διαδοχικά για τρεις ημέρες. Στη Βηρυτό, συνάντησε τον στρατηγό Τζόζεφ Αούν, διοικητή των λιβανικών ενόπλων δυνάμεων, και ιδιαίτερα τον συνάδελφό του, στρατηγό των ΗΠΑ Τζάσπερ Τζέφερς Γ’. Στο Τελ Αβίβ, συνάντησε όλους τους αρχηγούς των ισραηλινών επιτελείων και τον υπουργό Άμυνας, Ισραήλ Κατς. Με την ευκαιρία αυτή, είπε: «Η επίσκεψή μου στο Ισραήλ, καθώς και στην Ιορδανία, τη Συρία, το Ιράκ και τον Λίβανο τις τελευταίες έξι ημέρες, τόνισε τη σημασία του να βλέπουμε τις τρέχουσες προκλήσεις και ευκαιρίες μέσα από τα μάτια των εταίρων μας, των διοικητών μας και των μελών των υπηρεσιών μας. Πρέπει να διατηρήσουμε ισχυρές συνεργασίες για την αντιμετώπιση των τρεχουσών και μελλοντικών απειλών για την περιοχή. »

Στις 12 Δεκεμβρίου, ο Ibrahim Kalin, διευθυντής της Τουρκικής Εθνικής Οργάνωσης Πληροφοριών (Millî İstihbarat Teşkilatı - MIT), ήταν ο πρώτος υψηλόβαθμος ξένος αξιωματούχος που επισκέφτηκε τη νέα εξουσία στη Δαμασκό. Την ίδια μέρα, οι Κούρδοι μισθοφόροι, που διοικούν τη βορειοανατολική Συρία για λογαριασμό του κατοχικού στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών, υψώνουν τη νέα πράσινη, άσπρη και μαύρη σημαία με τρία αστέρια της χώρας, αυτή της γαλλικής εντολής. Τον Καλίν θα ακολουθήσει στις 15 Δεκεμβρίου αντιπροσωπεία του Κατάρ.

Για να επικυρώσει τις κατηγορίες για βασανιστήρια που αποδίδονταν στο παλιό καθεστώς, η Clarissa Ward, σίγουρα σε πολύ καλή φόρμα αυτές τις μέρες, σκηνοθέτησε για το CNN τα πτώματα που βρέθηκαν στο νεκροτομείο ενός νοσοκομείου στη Δαμασκό, όπως το ίδιο CNN είχε σκηνοθετήσει εκείνα ενός νεκροτομείου στην Τιμισοάρα, κατά τη διάρκεια της ανατροπής του Τσαουσέσκου, το 1989 [11].

Εν τω μεταξύ, δεκάδες χιλιάδες Σύροι εγκαταλείπουν τη χώρα τους. Δεν πιστεύουν ότι οι τζιχαντιστές της HTC εκπολιτίστηκαν ξαφνικά.

Τιερί Μεϊσάν
Μετάφραση
Κριστιάν Άκκυριά

[1] « Paramètres et principes de l’assistance des Nations Unies en Syrie », par Jeffrey D. Feltman, Réseau Voltaire, 15 octobre 2017.

[3] « Les 18 000 Ouïghours d’Al-Qaïda en Syrie », Réseau Voltaire, 19 août 2018.« La CIA et les jihadistes ouïghours », Réseau Voltaire, 16 décembre 2019. «Uyghur fighters in Syria vow to come for China next», Sophia Yan, The Telegraph, Decembrer 13, 2024.

[4] « Serment national turc », Réseau Voltaire, 28 janvier 1920.

[6] « Résolution portant exemption des sanctions contre les jihadistes », Réseau Voltaire, 6 décembre 2024.

[7] «In Syria’s Idlib, Washington’s Chance to Reimagine Counter-terrorism», New Crisis Group, Noah Bonsey & Dareen Khalifa, February 2021.

[8] «Muhammad al-Jawlani», Rewards for Justice, site consulté le 14 décembre 2024.

[10] «خاص»
محمد عماد, 11 ديسمبر