Αυτό το άρθρο είναι συνέχεια του «Παρερμηνείες για την εξέλιξη των Ηνωμένων Πολιτειών (1/2) », του Τιερί Μεϊσάν, 30 Ιανουαρίου 2025.

Το 1838, 4.000 με 8.000 Τσερόκι πέθαναν από κρύο, πείνα ή εξάντληση στο «Μονοπάτι των Δακρύων». Σύμφωνα με τον νόμο για την απομάκρυνση των Ινδιάνων, άφησαν την ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών στους Ευρωπαίους και συμφώνησαν να ταξιδέψουν νότια του ποταμού Μισισιπή. Ωστόσο, σήμερα είναι η μόνη ινδιάνικη φυλή που κατάφερε να διατηρήσει τον τρόπο ζωής της χωρίς να την εξαφανίσουν οι Ευρωπαίοι. Αυτή η απέλαση είναι το παράδειγμα που ακολούθησε ο Ντόναλντ Τραμπ για να επιλύσει το Ισραηλινο-Παλαιστινιακό ζήτημα.

Η Επιστροφή στην κουλτούρα του νότου

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν τόσο νότιες όσο και ομοσπονδιακές. Οι Νότιοι έχοντας ηττηθεί στο τέλος του Εμφυλίου Πολέμου, οι νικητές τους επέβαλαν τον μύθο σύμφωνα με τον οποίο αυτός ο πόλεμος είχε βάλει τους δουλοπάροικους εναντίον των αμπολισιονιστών. Στην πραγματικότητα, στην αρχή του πολέμου και οι δύο πλευρές ήταν υπέρ της δουλείας ενώ στο τέλος και οι δύο πλευρές ήταν υπέρ της κατάργησης της σκλαβιάς. Το πραγματικό ζήτημα της διαμάχης ήταν αν τα τελωνεία εμπίπτουν στη δικαιοδοσία των πολιτειών ή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Οι Τζακσόνειοι, πρόδρομοι των Νοτίων, ήθελαν ένα «ελάχιστο ομοσπονδιακό κράτος». Έτσι, επιστρέφαν πολλές αρμοδιότητες στα ομόσπονδα κράτη. Αυτό έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη του θητεία, όταν υποστήριξε την παραπομπή του θέματος των αμβλώσεων από το ομοσπονδιακό κράτος στις πολιτείες. Δεν φαίνεται να έχει ισχυρή προσωπική άποψη για αυτό το θέμα. Η αντίπαλός του, Καμάλα Χάρις, έκανε λάθος, ως γουόκ, να τον παρουσιάσει ως αντιδραστικό όταν τα μισά από τα ομόσπονδα κράτη σέβονται τα δικαιώματα των γυναικών και επιτρέπουν την εκούσια διακοπή της εγκυμοσύνης (IVG). Αυτός ήταν ένας από τους κύριους λόγους της αποτυχίας της.

Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός Υπουργείου Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE), σκόπευε να διαλύσει μια ομοσπονδιακή διοίκηση που αποφασίζει από την Ουάσιγκτον πώς θα πρέπει να ζει κάθε πολίτης ακόμη και 2.500 χιλιόμετρα μακριά. Είναι αλήθεια ότι έχει εμπιστευθεί την ευθύνη σε έναν ελευθεριακό, τον Έλον Μασκ, αλλά για τον ίδιο, δεν είναι θέμα αδυνατίσματος του ομοσπονδιακού κράτους μέσω του Ρεγκανίτικου φιλελευθερισμού. Θα διαλύσει χιλιάδες κρατικούς φορείς, όχι επειδή κοστίζουν ακριβά, αλλά επειδή είναι, στα μάτια του, παράνομοι.

Κατά κάποιο τρόπο, η συζήτηση μεταξύ των Νότιων και των Βορείων, μεταξύ των συνομοσπονδιαστών και των φεντεραλιστών, θυμίζει αυτή των Ζιροντίνων και των Μονταγιάρδων κατά τη Γαλλική Επανάσταση. Ωστόσο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα ομόσπονδα κράτη είχαν μόνο μια σύντομη ιστορία, ενώ στη Γαλλία, οι επαρχίες είχαν μια χιλιετία φεουδαρχικής ιστορίας: η επιστροφή της εξουσίας στις επαρχίες ήταν πάντα ύποπτη για το Παρίσι ότι θα αποκατέστησε την φεουδαρχία.

Ο επεκτατισμός των ΗΠΑ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που είχαν μόνο 13 ομόσπονδες πολιτείες κατά τη δημιουργία τους, έχουν τώρα 50, συν 1 ομοσπονδιακή περιφέρεια και 6 εδάφη. Από την προοπτική των ΗΠΑ (και πάλι, αυτό δεν έχει καμία σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ), δεν έχουν τελειώσει την ανάπτυξη τους. Από της δεκαετίας του 1930, φιλοδοξούν να απορροφήσουν ολόκληρη την υφαλοκρηπίδα της Βόρειας Αμερικής, συμπεριλαμβανομένων του Καναδά, της Γροιλανδίας, της Ισλανδίας και της Ιρλανδίας, καθώς και του Μεξικού, της Γουατεμάλας, της Νικαράγουας, της Κόστα Ρίκα και του Παναμά, χωρίς να ξεχνάμε ολόκληρη την Καραϊβική [1].

Με αυτή την εθνική διάθεση, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε κατά την ομιλία της ορκωμοσίας του ότι η χώρα του θα αποκαλεί εφεξής τον Κόλπο του Μεξικού «Κόλπο της Αμερικής», γεγονός το οποίο αποφάσισε λίγες ώρες αργότερα. Εκτός από το γεγονός ότι οι Ηπαϊκοί δεν θεωρούν τους εαυτούς τους ως τέτοιους, αλλά ως «Αμερικανούς», αυτή η λέξη δεν αναφέρεται σε τοπική ονομασία, αλλά στον αποικιστή Amerigo Vespucci.

Δεν ανακοίνωσε την προσάρτηση του Καναδά, της Γροιλανδίας και της Διώρυγας του Παναμά, όπως είχε προτείνει προηγούμενα, αλλά τον αποικισμό του πλανήτη Άρη.

Ωστόσο, σε αντίθεση με τα σχόλια στον ευρωπαϊκό Τύπο, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν μίλησε ποτέ για κατάκτηση της βορειοαμερικανικής υφαλοκρηπίδας με στρατιωτική βία, αν και ανέφερε την ανάπτυξη στρατιωτικών βάσεων στη Γροιλανδία. Ως Τζακσόνειος, θέλει να αγοράσει αυτές τις περιοχές. Φαίνεται ότι αυτή τη στιγμή «διαπραγματεύεται» ιδιαίτερα επιθετικά με τη Δανία για την εκχώρηση της Γροιλανδίας με αντάλλαγμα μια αμυντική δέσμευση.

Σημειώστε ότι η κυβέρνηση Τραμπ συνεχίζει να απειλεί την Κούβα, προς την οποία έχει αποικιοκρατικές φιλοδοξίες, αλλά όχι την Βενεζουέλα, η οποία βρίσκεται εκτός της βορειοαμερικανικής υφαλοκρηπίδας. Ωστόσο, αναφέρεται και στα δύο κράτη ως «κομμουνιστικά» και ισχυρίζεται ότι τα αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο.

Δεδομένης της ιδεολογικής εγγύτητας μεταξύ των δύο «εκλεκτών λαών», η κυβέρνηση Τραμπ προσεγγίζει το ζήτημα του Ισραήλ σαν οι Παλαιστίνιοι να ήταν Ινδιάνοι που επιτίθενται σε ταχυδρομικές άμαξες. Ο πρόεδρος Andrew Jackson είχε αποφασίσει να τερματίσει τους πολέμους με τους Ινδιάνους διαπραγματευόμενος συνθήκες με τις διάφορες φυλές. Ελάχιστα εφαρμόστηκαν, αλλά η μεγάλη του «επιτυχία» ήταν με τους Τσερόκι. Τους απέλασε νότια του Μισισιπή. Έτυχε ότι, παρά το αιματηρό επεισόδιο του «Μονοπατιού των Δακρύων», οι Τσερόκι ήταν οι μόνοι Ινδιάνοι που σεβάστηκαν αυτές τις συμφωνίες. Και σήμερα, είναι η μόνη φυλή που έχει επιβιώσει με τον πολιτισμό της. Μαζί διοικούν μια αυτοκρατορία καζίνων. Αλλά η εφαρμογή της ίδιας μεθόδου στους Παλαιστίνιους δεν μπορεί να λειτουργήσει: οι Τσερόκι δεν θεωρούν τους εαυτούς τους ιδιοκτήτες της «Μητέρας Γης», μπορούν να παραμείνουν Τσερόκι όπου κι αν βρίσκονται. Οι Παλαιστίνιοι, αντίθετα, είναι προσκολλημένοι στη γη τους και ξέρουν ότι θα πεθάνουν, ως πολιτισμός, αν την χάνουν.

Η αντικατάσταση του πόλεμου με τον εμπόριο

Τελευταίο σημαντικό σημείο για τους Τζακσόνειους: η αντικατάσταση του πόλεμου με τον εμπόριο. Ο Ντόναλντ Τραμπ πιστεύει ότι οι περισσότεροι πόλεμοι είναι περιττές σφαγές. Δεν είναι παρά μόνο ένα μέσο χειραγώγησης των μαζών για την επίτευξη ανείπωτων στόχων. Δεδομένου ότι, τελικά, συχνά είναι μόνο θέμα χρημάτων, το εμπόριο πρέπει να αντικαταστήσει τους πολέμους.

Αυτό το δόγμα λειτουργεί πολύ καλά στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο ορισμένοι πόλεμοι έχουν πολύπλοκα κίνητρα που δεν σχετίζονται με εμπορικούς στόχους. Σε αυτές τις περιπτώσεις και μόνο σε αυτές τις περιπτώσεις, ο τζακσονισμός δεν λειτουργεί.

Για παράδειγμα, ο πόλεμος στην Ουκρανία. Αν κάποιος ισχυριστεί ότι η Ρωσία θέλει να προσαρτήσει τον γείτονα της, μπορεί να διαπραγματευτεί κανείς μαζί της κάτι που θα ικανοποιήσει την όρεξή της χωρίς να βλάψει την ακεραιότητα αυτής της χώρας. Αλλά αν πιστέυει κανείς ότι η Μόσχα θέλει ειλικρινά να τερματίσει τον «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο» (Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), να νικήσει τους Ναζί και τους ακραίους εθνικιστές (τους «μπαντεριστές»), τότε καμία εμπορική διαπραγμάτευση δεν θα μπορέσει να την σταματήσει.

Αυτή είναι η αχίλλειος πτέρνα της κυβέρνησης Τραμπ: ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει οικονομικό κίνητρο, σε αντίθεση με ό,τι ισχυρίστηκαν οι Δυτικοί πολιτικοί. Η Μόσχα είναι σοβαρή όταν απαιτεί να αποναζοποιήσει την Ουκρανία. Σε αυτό το σημείο, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να λυγίσουν ή να την αντιμετωπίσουν σκληρά.

Αν υποχωρήσουν, θα προκύψει ένα δεύτερο πρόβλημα: η Ρωσία είναι μια τεράστια επικράτεια της οποίας τα σύνορα (πάνω από 20.000 χιλιόμετρα) κανείς δεν μπορεί να εξασφαλίσει την άμυνά τους. Ως εκ τούτου, η Μόσχα απαιτεί παραδοσιακά οι πολεμοχαρείς γείτονές της να είναι ουδέτεροι. Αυτό είναι το νόημα της παρεξήγησης για το ΝΑΤΟ: Η Ρωσία αναγνωρίζει, μέσω της Διακήρυξης της Κωνσταντινούπολης (2003), το δικαίωμα κάθε χώρας να ενταχθεί σε στρατιωτικό συνασπισμό, αλλά αρνείται αυτή η ένταξη να ανοίγει τον δρόμο για την αποθήκευση όπλων από τρίτες χώρες στο έδαφος της. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μπόρις Γέλτσιν, οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις, συνέχισαν την πίεσή τους να συμπεριλάβουν τα διάφορα μετασοβιετικά κράτη στο ΝΑΤΟ, εκτός από την ίδια την Ρωσία, η οποία ωστόσο τους το ζήτησε.

Οι Τζακσόνειοι δεν έχουν κανένα λόγο να επιδιώξουν τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, αλλά να μην το κάνουν θα απαιτούσε να εγκαταλείψουν τις επεκτατικές πολιτικές των Ρεπουμπλικανικών και Δημοκρατικών κομμάτων και να επικεντρωθούν μόνο στην δίκη τους επέκταση: στην υφαλοκρηπίδα της Βόρειας Αμερικής.

Για τον Ντόναλντ Τραμπ, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν λόγο να εμπλακούν στην ουκρανική σύγκρουση. Προτείνει να σωπάσουν τα όπλα με το να σταματήσει η επιδότηση του διεφθαρμένου καθεστώτος στο Κίεβο. Και εδώ, η Ευρωπαϊκή Ένωση ερμηνεύει αυτή την απόσυρση ως πρόσκληση για ανάληψη από την ίδια. Αυτό είναι ένα άλλο λάθος: η ΕΕ υπάρχει μόνο μέσω της βούλησης της Ουάσιγκτον, με την ανάμειξη στην Ουκρανία χωρίς να το ζητήσει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, η ΕΕ θα επισπεύσει την διάλυσή της.

Όσον αφορά τον εμπορικό πόλεμο, οι μη Ηπαϊκοί έχουν συγκλονιστεί από την προσέγγιση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τους δασμούς. Πιστεύουν ότι οι τελευταίοι έχουν νόημα μόνο για την προστασία των οικονομικών τομέων, ενώ οι Τζακσόνειοι πιστεύουν ότι μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως πολιτικά όπλα.

Για παράδειγμα, ο Ντόναλντ Τραμπ αύξησε τους τελωνειακούς δασμούς στα κολομβιανά προϊόντα για λίγες ώρες στο 25% και απείλησε να τους αυξήσει στο 50% την επόμενη εβδομάδα, εάν η Μπογκοτά επέμενε να αντιταχθεί στον επαναπατρισμό των υπηκόων της. Καταργήθηκαν μόλις η Μπογκοτά επαναπάτρισε η ίδια τους παράνομους υπηκόους της.

Το ίδιο συμβαίνει με τον Καναδά και το Μεξικό (25%) και με την Κίνα (10%). Η κυβέρνηση Τραμπ, και πάλι, δεν έχει κανένα οικονομικό επιχείρημα, αλλά μόνο πολιτικό. Πιστεύει ότι η Κίνα προμηθεύει πρόδρομες χημικές ουσίες στα καρτέλ ναρκωτικών και ότι το Μεξικό και ο Καναδάς επιτρέπουν την είσοδο αυτών των ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Όσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι κάτι εντελώς άλλο. Η κυβέρνηση Τραμπ σκοπεύει να εξισορροπήσει εκ νέου το εμπορικό της ισοζύγιο. Μπορεί να επιβάλει δασμούς 10%, αλλά μόνο σε ορισμένα προϊόντα. Πρόκειται εδώ για μια συμβατική αντιμετώπιση αυτών των δικαιωμάτων, ακόμη και αν είναι δύσκολο να κατανοηθεί πώς ταιριάζει με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν κατά την ένταξη στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ).

Τιερί Μεϊσάν
Μετάφραση
Κριστιάν Άκκυριά

[1] “Τραμπ και Μασκ, ο Καναδάς, ο Παναμάς και η Γροιλανδία, μια παλιά ιστορία”, του Τιερί Μεϊσάν, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Δίκτυο Βολταίρος, 16 janvier 2025.