AFP
Μια φωτογραφία δείχνει μια επιγραή ενός Εβραίου σκλάβου, που χρονολογείται περίπου στο 300-250 π.Χ., που εκτίθεται στην έκθεση "Πέτρινα Μονοπάτια-Πέτρινες Ιστορίες, Εβραϊκές Επιγραφές στην Ελλάδα", στο Εβραϊκό Μουσείο Της Ελλάδος, Αθήνα, 17 Μαΐου 2022. (Πίστωση: Λουίζα ΓΟΥΛΙΑΜΑΚΗ / AFP)
Η εβραϊκή παρουσία στην Ελλάδα χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ., αποκαλύπτει μια έκθεση στήλων στην Αθήνα, που πιστοποιεί για πρώτη φορά την «πολυπολιτισμικότητα» του ελληνικού κόσμου στην αρχαιότητα.
Συχνά ξεχασμένη στην επίσημη ελληνική ιστορία, η εβραϊκή κοινότητα της Ελλάδας βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο στην Αθήνα, ταυτόχρονα στο Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδας και στο Επιγραφικό Μουσείο της Αθήνας.
«Για πρώτη φορά εκθέτουμε επιγραφές που αποκαλύπτουν την εβραϊκή παρουσία στον ελληνικό κόσμο από τον 4ο αιώνα π.Χ.», λέει η Αναστασία Λουδάρου, επιμελήτρια της έκθεσης «Πέτρινα Μονοπάτια-Πέτρινες Ιστορίες, Εβραϊκές Επιγραφές στην Ελλάδα».
Από τη δεκαετία του 2000, η Αναστασία Λουδάρου και το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος προσπαθούν να «αποδείξουν ότι η ελληνική κοινωνία ήταν πάντα πολυπολιτισμική» και ότι η ελληνική ιστορία δεν κυριαρχείται μόνο από την ορθόδοξη θρησκεία.
Ο επισκέπτης παρακολουθεί τις στήλες που εκτίθενται στην έκθεση «Πέτρινα Μονοπάτια-Πέτρινες Ιστορίες, Εβραϊκές Επιγραφές στην Ελλάδα», στο Εβραϊκό Μουσείο Της Ελλάδος, Αθήνα, 17 Μαΐου 2022. (Πίστωση: Λουίζα ΓΟΥΛΙΑΜΑΚΗ / AFP)
«Αναπόσπαστο μέρος»
«Η Εβραϊκή κοινότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Ελληνικής ταυτότητας, γεγονός το οποίο αρνήθηκε πολύ συχνά κατά τη διάρκεια των αιώνων», δήλωσε ο επικεφαλής ραβίνος της Ελλάδος Γκάμπριελ Νέγκριν στο AFP.
Περίπου 5.000 Εβραίοι ζουν σήμερα στην Ελλάδα, όπου ο πληθυσμός είναι πάνω από 90% Ορθόδοξος Χριστιανός.
Μέχρι το Φεβρουάριο 2023, ξένοι και Έλληνες επισκέπτες μπορούν να ανακαλύψουν για πρώτη φορά επιγραφές που τεκμηριώνουν τη ζωή των Εβραίων από τον 4ο αιώνα π.Χ. έως τη βυζαντινή εποχή.
«Η έκθεση αυτή είναι ζωτικής σημασίας, σε μια εποχή που οι λίγοι Έλληνες επιζώντες του Ολοκαυτώματος δεν είναι πλέον πολλοί για να καταθέσουν, δήλωσε ο Γκάμπριελ Νέγκριν, στο περιθώριο των εγκαινίων της έκθεσης.
Μια επισκέπτρια παρατηρεί τις επιγραφές που εκτίθενται στην έκθεση «Πέτρινα Μονοπάτια-Πέτρινες Ιστορίες, Εβραϊκές Επιγραφές στην Ελλάδα», στο Εβραϊκό Μουσείο Της Ελλάδος, Αθήνα, 17 Μαΐου 2022. (Πίστωση: Λουίζα ΓΟΥΛΙΑΜΑΚΗ / AFP)
Περίπου 60.000 Έλληνες Εβραίοι χάθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου, περίπου το 83% της προπολεμικής κοινότητάς τους.
«Αυτή η ιστορία πρέπει να μεταδοθεί στις νέες γενιές και πρέπει να καταστήσει δυνατή την καταπολέμηση της άγνοιας και των προκαταλήψεων από τις οποίες συχνά προκύπτουν αντισημιτισμός και μίσος του άλλου», δήλωσε ο Μεγάλος Ραβίνος.
Στην Ελλάδα, η αντισημιτική συμπεριφορά που παραμένει συνδέεται με την ισχυρή Ορθόδοξη Εκκλησία η οποία δεν έχει συγχωρέσει επίσημα τους Ιουδαίους για το θάνατο του Ιησού, που σκοτώθηκε από τους Ρωμαίους.
Περίπου το 36% των Ελλήνων έχουν «αρνητικά συναισθήματα» απέναντι στους Εβραίους και σχεδόν το 60% από αυτούς πιστεύουν θεωρίες συνωμοσίας για ένα «εβραϊκό μυστικό δίκτυο που επηρεάζει τις οικονομικές και πολιτικές υποθέσεις», σύμφωνα με δημοσκόπηση της Ένωσης Δράσης και Προστασίας του 2021.
Μια επισκέπτρια παρατηρεί τις επιγραφές που εκτίθενται στην έκθεση «Πέτρινα Μονοπάτια-Πέτρινες Ιστορίες, Εβραϊκές Επιγραφές στην Ελλάδα», στο Εβραϊκό Μουσείο Της Ελλάδος, Αθήνα, 17 Μαΐου 2022. (Πίστωση: Λουίζα ΓΟΥΛΙΑΜΑΚΗ / AFP)
«Οι επιγραφές δεν ψεύδονται»
Στο Εβραϊκό Μουσείο της Αθήνας, τα αρχαία αντικείμενα που συνδέονται με σύγχρονα έργα τέχνης επιτρέπουν ένα «διάλογο για το ζήτημα της διαφορετικότητας», αναφέρει η διευθύντρια του μουσείου Ζανέτ Μπατίνου.
Έτσι, μια επιγραφή που χρονολογείται από το 300 έως το 250 π.Χ. αναφέρεται στην απελευθέρωση ενός Εβραίου σκλάβου, ενώ το έργο του καλλιτέχνη Viktor Koen παρουσιάζει τη γιαγιά του, πρώην μαύρη σκλάβα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, η επιγραφική γκαλερί αποκαλύπτει περίπου τριάντα αντικείμενα που μας μεταφέρουν στη Δήλο, ένα μικρό νησί των Κυκλάδων, ένα ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα, όπου βρέθηκαν τα ερείπια μιας συναγωγής, αλλά και στη Χαλκίδα στο νησί της Εύβοιας όπου ανακαλύφθηκε εβραϊκό νεκροταφείο, ή ακόμη στη βυζαντινή πόλη του Μυστρά στην Πελοπόννησο, όπου ανακαλύφθηκαν εβραϊκές ταφόπετρες.
«Οι επιγραφές είναι αποδείξεις που δεν μπορούν να ψεύδονται», σημειώνει η Ελένη Ζαβού, αρχαιολόγος στο Επιγραφικό Μουσείο. «Βεβαιώνουν την πολυπολιτισμικότητα του ελληνικού κόσμου, τη σημασία των εβραϊκών κοινοτήτων σε πολιτικό, καλλιτεχνικό, θρησκευτικό και οικονομικό επίπεδο».
Το Δεκέμβριο, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συμφώνησαν να επιστρέψουν τα αρχεία της ελληνοεβραϊκής κοινότητας, τα οποία είχαν καταλάβει οι Ναζί και τα οποία η Μόσχα ανέσυρε μετά την κατάληψη του Βερολίνου από τον Κόκκινο Στρατό τον Μάιο του 1945.
Η επιστροφή τους στην Ελλάδα είναι «ένα γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας που κλείνει ένα τραγικό κεφάλαιο του ελληνικού Ιουδαϊσμού και ανοίγει ένα άλλο, πιο λαμπρό, για την επιστημονική κοινότητα που θα είναι πλέον σε θέση να ανακατασκευάσει τη μακρά ιστορία της εβραϊκής παρουσίας στην Ελλάδα», είχε δηλώσει τότε η υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδος Λίνα Μενδώνη.
Μετάφραση: Κριστιάν Ακκυριά
Une exposition dévoile la présence juive en Grèce dès l'Antiquité - The Times of Israël (timesofisrael.com)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου