Για ποιο λόγο κηρύχθηκε «ένοχη» η Μαρίν Λε Πεν;
Για να απαγορευτεί στη Μαρίν Λε Πεν να είναι υποψήφια για την προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας, ένα πρωτοδικείο την καταδίκασε για «κατάχρηση δημόσιου χρήματος» και όχι το αντίθετο. Δεν είναι το αδίκημα που της αποδίδουν που οδήγησε στην αφαίρεση του δικαιώματος της να είναι εκλέξιμη, αλλά εφευρέθηκε για να δικαιολογηθεί η ποινή.
Παραδόξως, κανείς από την πολιτική τάξη δεν έκρινε σκόπιμο να θυμίσει ότι η προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου άλλαξε την αντίληψή της για το ρόλο των ευρωβουλευτών και θεωρεί πλέον παρανομούντες εκείνους που επιμένουν να ασκούν το αρχικό επάγγελμα του ευρωβουλευτή.
Η Μαρίν Λε Πεν καταδικάστηκε στις 31 Μαρτίου 2025 για «κατάχρηση δημόσιου χρήματος» σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση, εκ των οποίων δύο με αναστολή, σε πρόστιμο 100.000 ευρώ και σε πενταετή μην επιλεξιμότητας με άμεση εκτέλεση, δηλαδή πριν ακόμη από οποιαδήποτε ενδεχόμενη διαδικασία έφεσης. 24 άλλοι υπεύθυνοι του Εθνικού Συναγερμού και το ίδιο το κόμμα καταδικάστηκαν επίσης.
Η γαλλική πολιτική τάξη διαιρέθηκε αμέσως μεταξύ εκείνων που χάρηκαν που η φαβορί για τις προεδρικές εκλογές αποκλείστηκε από τον αγώνα και εκείνων που το θρήνησαν. Φυσικά, κανείς δεν τόλμησε να πει ευθέως αυτό που σκεφτόταν, αλλά όλοι είτε υποστήριξαν ότι τάσσονται υπέρ του «κράτους δικαίου», είτε καταδίκασαν την «τυραννία των δικαστών».
Πίσω από αυτή την αντίδραση σε μια ιστορική απόφαση τριών δικαστών ανεξάρτητων από την πολιτική εξουσία, αλλά που είχαν κατανοήσει καλά τις απαιτήσεις της εισαγγελίας, κανείς δεν τολμά να θίξει το υποκείμενο ζήτημα της διαφωνίας μεταξύ της Γαλλίας και της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τα γεγονότα που διώκονται προηγούνται του 2015. Ωστόσο, είναι αδύνατο να κατανοηθεί γιατί οι εκλεγμένοι του Εθνικού Συναγερμού καταδικάστηκαν, ενώ ήταν πεπεισμένοι ότι δεν είχαν παραβεί τον νόμο, χωρίς να γνωρίζουν αυτή τη διαφωνία. Εδώ είναι η εξήγηση:
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ επεξεργάστηκε ένα σχέδιο για την ειρήνευση των ευρωπαϊκών διαφορών μέσω της δημιουργίας κοινών θεσμών μεταξύ των κρατών. Δεν μιλούσαν ακόμη για Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά είτε για ένα όργανο που θα επέτρεπε στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να συναντιούνται και να διαπραγματεύονται μόνιμα, είτε για μια οργάνωση που θα ενώνει τους βουλευτές των ευρωπαϊκών κρατών για να συζητούν μεταξύ τους. Τελικά, δέκα κράτη συνένωσαν τα δύο σχέδια και δημιούργησαν το Συμβούλιο της Ευρώπης. Σήμερα είναι 46. Η έδρα αυτού του πολιτικού θεσμού εγκαταστάθηκε στο Στρασβούργο.
Στην πράξη, το Συμβούλιο της Ευρώπης σχεδιάστηκε ως ο πολιτικός κλάδος του ΝΑΤΟ. Το Στρασβούργο επιλέχθηκε ως έδρα επειδή είναι, πολιτισμικά, μια γαλλογερμανική πόλη.
Ανεξάρτητα από το Συμβούλιο της Ευρώπης, ένα άλλο σχέδιο, αυτή τη φορά οικονομικό, γεννήθηκε με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), που έγινε αργότερα η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Φυσικά, η έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τοποθετήθηκε επίσης στο Στρασβούργο, που φιλοξενούσε ήδη την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ωστόσο, λόγω των ανταγωνισμών μεταξύ των κρατών μελών, διάφοροι θεσμοί αυτής της οικονομικής ένωσης τοποθετήθηκαν στις Βρυξέλλες και στο Λουξεμβούργο (π.χ. η γενική γραμματεία του Κοινοβουλίου στο κτίριο Robert Schuman). Οι ευρωβουλευτές έρχονταν μια εβδομάδα τον μήνα στο Στρασβούργο και μετά επέστρεφαν στη χώρα τους. Επειδή εκλέγονταν όχι προσωπικά, αλλά στο όνομα του κόμματός τους, σε μία μόνο εθνική περιφέρεια (εκτός από την περίοδο 2003-2018, όπου υπήρχαν οκτώ περιφερειακές περιφέρειες), αφιέρωναν τον υπόλοιπο χρόνο τους στο πολιτικό τους κόμμα.
Το 1993, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέκτησε δικό του αμφιθέατρο στις Βρυξέλλες, το κτίριο Paul-Henri Spaak. Έξι χρόνια αργότερα, εγκαινίασε τον δικό του αμφιθέατρο στο Στρασβούργο, το κτίριο Louise Weiss. Εκείνη την εποχή, οι κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις μοιράζονταν μεταξύ των δύο πόλεων. Ένα γιγαντιαίο καραβάνι φορτηγών πραγματοποιούσε δύο φορές το μήνα τη μετακίνηση όλων των γραφείων των ευρωβουλευτών. Έχοντας πλέον ένα δικό τους ιδιωτικό γραφείο στις Βρυξέλλες, οι ευρωβουλευτές κλήθηκαν να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί και να μεταβαίνουν στο Στρασβούργο μόνο για τις συνεδριάσεις που γίνονταν εκεί. Επέστρεφαν στη χώρα τους μόνο για να συναντήσουν τους ψηφοφόρους τους ή για τις συναντήσεις του κόμματος τους.
Η διοίκηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, που έδρευε κατά κύριο λόγο στις Βρυξέλλες, ήθελε ταυτόχρονα να διαχωριστεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης και να προσεγγίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γι’ αυτό έκανε τα πάντα για να σταματήσουν οι ευρωβουλευτές να ταξιδεύουν ανάμεσα στις δύο πόλεις και να εγκατασταθούν μόνιμα στις Βρυξέλλες. Αυτή ήταν και η επιθυμία του ΝΑΤΟ, του οποίου τα κύρια γραφεία βρίσκονται επίσης στις Βρυξέλλες (ή πιο συγκεκριμένα στο Μονς). Το ΝΑΤΟ θέτει τους κανόνες τους οποίους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει στο Κοινοβούλιο και το τελευταίο τους εγκρίνει. Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου, το Κοινοβούλιο απέκτησε όλο και πιο ανεξάρτητο ρόλο, και το ΝΑΤΟ χρειάστηκε να το ελέγχει συνεχώς για να μην απορριφθεί κανένας από τους κανόνες του.
Εδώ και τότε ξεκίνησε η διαφωνία: οι Γάλλοι αρνούνται να εγκαταλείψουν το Στρασβούργο για να μην βρεθούν υπό την αμεσότερη επιρροή των Αγγλοσαξόνων. Η προεδρία του Κοινοβουλίου απαίτησε επομένως οι εκλεγμένοι να αφιερώνουν πλέον αποκλειστικά στις δραστηριότητές τους στις Βρυξέλλες και να μην ασχολούνται πλέον με τα κόμματά τους στις χώρες τους.
Από τότε, όλα τα γαλλικά πολιτικά κόμματα που επιθυμούν την ανεξαρτησία της χώρας τους —και δεν είναι μόνο ο Εθνικός Συναγερμός— βρίσκονται σε σύγκρουση με την προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το δικαστήριο που καταδίκασε τη Μαρίν Λε Πεν υιοθέτησε επομένως την άποψη της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ ο Εθνικός Συναγερμός υποστήριξε ότι δεν είχε καταχραστεί ούτε ένα σεντ δημόσιου χρήματος.
Κατά τη διάρκεια της δίκης της, η Μαρίν Λε Πεν επέλεξε να υπερασπιστεί τον εαυτό της ισχυριζόμενη ότι δεν είχε άλλη επιλογή, ότι αναγκάστηκε να υιοθετήσει την παλαιά έννοια της εργασίας των ευρωβουλευτών αντί για τη νέα, καθώς οι συνάδελφοί της αρνούνταν να την αποδεχτούν ως πλήρη ευρωβουλευτή (πολιτική του «προφυλακτικού κορδονιού»). Εφόσον δεν είχε θέση στις Βρυξέλλες, επέλεξε να την κατέχει στη χώρα της.
«Αυτό το σύστημα υπεράσπισης αποτελεί, σύμφωνα με το δικαστήριο, μια θεωρητική κατασκευή που περιφρονεί τους κανόνες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τους νόμους της Δημοκρατίας και τις δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της παρούσας δικογραφίας, επικεντρώνοντας μόνο στις ίδιες τις δικές της αρχές», γράφουν οι δικαστές.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν υπάρχουν κανόνες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· το μόνο κείμενο αναφοράς είναι η Ενοποιημένη Συνθήκη της ΕΕ, η οποία ορίζει ακόμα ως έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το Στρασβούργο και όχι τις Βρυξέλλες. Η θέση των Γάλλων ευρωβουλευτών είναι επομένως η μόνη που συμφωνεί με τα κείμενα. Στην ουσία, οι δικαστές δεν έκριναν σύμφωνα με το δίκαιο, και όσον αφορά την υποψήφια φαβορί για τις προεδρικές εκλογές, δεν θα μπορούσαν να λάβουν προσωρινά μέτρα, καθώς η Μαρίν Λε Πεν δεν είναι πλέον ευρωβουλευτής και δεν θα μπορεί συνεπώς να «επαναλάβει το αδίκημα», σύμφωνα με την αντίληψή τους για τα γεγονότα.
Με την καταδίκη της Μαρίν Λε Πεν, το δικαστήριο δεν της στέρησε μόνο το δικαίωμα να είναι υποψήφια για την προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά στέρησε και από τους Γάλλους εκλεγμένους εκπροσώπους το δικαίωμα να αμφισβητούν την υποταγή του Κοινοβουλίου στο ΝΑΤΟ.
Κριστιάν Άκκυριά
Les articles de cet auteur
Envoyer un message
