Το να διαβάσετε τον Gilles Gaetner μερικές εβδομάδες πριν από κρίσιμα πολιτικά γεγονότα είναι ταυτόχρονα απαραίτητο και ανησυχητικό... Εάν το βιβλίο του είναι επίκαιρο για να φρεσκάρει τη μνήμη των ψηφοφόρων σχετικά με τους εκλεγμένους αξιωματούχους τους και το κόμμα που ετοιμάζονται να ψηφίσουν, εγείρει πράγματι μια τρομερή ερώτηση: γιατί τίποτα, ή πολύ λίγα γίνονται, ανεξάρτητα από την κυβερνητική πλειοψηφία, για να καταπολεμηθεί η διαφθορά;
Πρέπει να περιμένουμε να φθάσουμε στο πάτος της πολιτικής παρακμής -η Ιταλία της δεκαετίας του 1970- για να αρχίσουμε να βλέπουμε το ισοδύναμο μιας επιχείρησης Mani pulite (καθαρά χέρια); Ή μήπως οι μαφιόζικες πρακτικές έχουν πάρει τόσο μεγάλη έκταση που είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένες με την άσκηση της εξουσίας, εκλαϊκευμένες, κατά κάποιον τρόπο, με την γενίκευση τους η οποία, από μόνη της, μιθριδάτισε τους πολίτες;
Πρέπει να περιμένουμε να φθάσουμε στο πάτος της πολιτικής παρακμής -η Ιταλία της δεκαετίας του 1970- για να αρχίσουμε να βλέπουμε το ισοδύναμο μιας επιχείρησης Mani pulite (καθαρά χέρια); Ή μήπως οι μαφιόζικες πρακτικές έχουν πάρει τόσο μεγάλη έκταση που είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένες με την άσκηση της εξουσίας, εκλαϊκευμένες, κατά κάποιον τρόπο, με την γενίκευση τους η οποία, από μόνη της, μιθριδάτισε τους πολίτες;
Στην πραγματικότητα, μόνο η ανάμνηση των μεγάλων σκανδάλων -Elf, οι φρεγάτες της Ταϊβάν- ή οι πολιτικές υποθέσεις, που έγιναν ότι έγιναν λόγω των προσωπικοτήτων που εμπλάκηκαν -του Ζακ Σιράκ στους φανταστικούς εργαζόμενους του Δήμου του Παρισιού, του Ντομινίκ ντε Βιλπέν και του Νικολά Σαρκοζί στην υπόθεση Clearstream- καταφέρει να επιπλεύσει από το μιντιατικό θόρυβο.
Επειδή είναι ένας από τους καλύτερους Γάλλους δημοσιογράφους-ερευνητές, ο Gilles Gaetner (Le Point, L’Express και σήμερα Les Valeurs actuelles, των οποίων συμβουλεύει τον αρχισυντάκτη), κατάφερε να αποφύγει την παγίδα να δεθεί με ό, τι λάμπει -έστω με την λάμψη του εγκλήματος- για να παράσχει μια επισκόπηση της καθημερινής διαφθοράς, της λιγότερο ορατής, και ως εκ τούτου η πιο σοβαρή, διότι ξεφεύγει συχνά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Ενώ δεν περιορίζεται μόνο στη δημοσίευση του καταλόγου των διεφθαρμένων, ο Gaetner παρουσιάζει όλους τους παίκτες του συστήματος: τους ανέντιμους εκλεγμένους, βέβαια και πριν απ 'όλα, γιατί είναι μέσω αυτών που έρχεται το σκάνδαλο, αλλά επίσης τους κατήγορους χωρίς αποδείξεις που συμβάλλουν στη σήψη του κλίματος, χωρίς να ξεχάσει τους δικαστές και τους αστυνομικούς που αποκαλύπτουν τους ένοχους... πόσο μάλλον εκείνους οι οποίοι βρίσκονται, θεωρητικά στη πλευρά του νόμου και της τάξης, άλλα πωλούν τις ψυχές τους για τα «δωράκια» (κατά μέσο όρο, μας θυμίζει, αναφέρεται μια υπόθεση διαφθοράς κάθε μήνα στην αστυνομία!)...
Θα πρέπει να διαβάσετε το βιβλίο, για να πειστείτε για τη σοβαρότητα του θέματος. Το απόσπασμα που αφιερώνει ο Gaetner στο νομό Alpes-Maritimes (Μεσόγειο), γαλλικό νομό όπου η «διευθέτηση» έχει γίνει «τρόπος ζωής». Εδώ, λέει, «δεν υπάρχει ένα σημείο του συστήματος της διαφθοράς που να καθοδηγείται από έναν τοπικό βαρόνο υπέρ ενός πολιτικού κόμματος». Περισσότερο ένα ασφυκτικό χέρι στα ακίνητα -που ανθίζουν στο νομό, μεταξύ άλλων και μέσω μιας σειράς εταιρειών οφσορ για τις οποίες είναι πολύ δύσκολη η αναζήτηση των ιδιοκτητών, συχνά από τη Ρωσία ή την Ιταλία. Ιδανικές δομές για το ξέπλυμα χρήματος και, που μόνο σε αυτό τον νομό, θα αριθμούσαν τις 20.000, συμπεριλαμβανομένων βίλες αξίας 30 ή ακόμη και 50 εκατομμύριων ευρώ... χωρίς να γνωρίζει κανείς σε ποιους ανήκουν!
«Και όταν η εφορία καταφέρει να εντοπίσει τον ιδιοκτήτη, και να ξεκινήσει διώξεις... τι συμβαίνει; Τίποτα ή πολύ λίγο. Μερικοί εφοριακοί συμφωνούν να κλείσουν τα μάτια τους για μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Πώς να εξηγηθεί ότι αυτό το ζευγάρι εφοριακών μπορούσε να αγοράσει σε μετρητά για ένα εκατομμύριο φράγκα (50 εκατ. δραχμές) στα τέλη της δεκαετίας του 1990 δυο αγροτεμάχια των οποίων η αξία έχει πολλαπλασιαστεί κατά 12; Ποιοι οι λόγοι που οδήγησαν αυτόν τον εφοριακό να μη ζητήσει, πριν από λίγα χρόνια, το ποσό του φόρου εταιριών σε μια εταιρεία ενυπόθηκων δανείων; Ένα δώρο, για να είμαστε ακριβείς, 5.836.376 φράγκα (περ. 300 εκατ. δραχμές)! Τι να πιστέψουμε για την απόφαση του πρώην διευθυντή της εφορίας του νομού, ο οποίος έβγαλε πραγματογνωμοσύνη, που ανερχόταν σε 3,2 εκατ. Φράγκα (160 εκατ. δραχμές), για ένα σπίτι στη Valbonne, ενώ οι ελεγκτές το είχαν εκτιμήσει σε 18 εκατομμύρια φράγκα (900 εκατ. δραχμές); Οι φορολογικές διευκολύνσεις είναι ένας άριστος δείκτης του βαθμού εντιμότητας και πολιτικής συνείδησης μιας κοινωνίας».
Ο Gaetner δεν είναι, όμως, ένας θαυμαστής άνευ όρων των «άφθαρτων» δικαστών που είναι πάντα έτοιμοι θα ξεκινήσουν διαδικασίες προς όλες τις κατευθύνσεις, για τη διευθέτηση των προσωπικών τους λογαριασμών με την κοινωνία. Θυμόμαστε ότι είχε υπογράψει πριν από δέκα χρόνια, μια ανοιχτή επιστολή προς τον δικαστή Halphen καταγγέλλοντας την εχθρότητα του κατά της δεξιάς και του Ζακ Σιράκ, ιδιαίτερα (κ. Halphen, δεν τα είπατε όλα..., JC Lattes, 2002). Αυτό τον κάνει πιο άνετο για να καταγγείλει τις ελευθερίες που παίρνουν ορισμένους εκλεγμένους αξιωματούχους, από την αριστερά και την δεξιά, με τις πιο βασικές ηθικές αρχές, προπαντός όταν πρόκειται για χρήματα.
Και συνοψίζει: «Θα πρέπει να είμαστε εντελώς αφελείς να πιστέψουμε ότι τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν με την ευκαιρία μιας αμυντικής σύμβασης ή μιας αγοράς του δημοσίου και που προορίζονται θεωρητικά για έναν πολιτικό άνδρα, χρησιμεύουν αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών του ή για να ενισχύσουν το ταμείο ενός κόμματος. Εάν το 50% από αυτά τα ποσά συμμετέχουν χονδρικά για αυτό το σκοπό, το υπόλοιπο 50% πηγαίνει «στην τσέπη», μας επανάλαβε πολλές φορές ένας δικαστής, γνώστης των πρακτικών αυτών».
Και ο ίδιος δικαστής να του διηγείται ότι, στην διάρκεια μιας έρευνας σε έναν πρώην υπουργό, βρήκε ένα σημειωματάριο, στο οποίο καταγράφονταν προσεκτικά οι τακτικές πληρωμές των 500.000 φράγκων (25 εκατ. δραχμών) που λάμβανε από τον Ομάρ Μπόνγκο, τον τότε πρόεδρο της Γκαμπόν. Παράλυτος, ο πρώην υπουργός παρέμεινε σιωπηλός για μεγάλα δευτερόλεπτα. Μέχρι που ο δικαστής, άφωνος και αυτός, ξανατοποθέτησε το τετράδιο στη θέση του. Όχι από επιείκεια, αλλά από ένα είδος απελπισίας που θα μπορούσε να μεταφραστεί σε: «Ποτέ δεν θα βγάλουμε άκρη!».
«Σίγουρα, συνοψίζει ο Gaetner, αυτά τα έξτρα 500.000 φράγκα, που διανεμόνταν γενναιόδωρα από το Μπόνγκο, θα είχαν άλλη χρήση από τη χρηματοδότηση των πολιτικών δραστηριοτήτων του...».
Eric Branca
«Η Διαφθορά στη Γαλλία, η Δημοκρατία σε κίνδυνο», Gilles Gaetner, Εκδότης François Bourin, 480 σελίδες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου